Değişmeyen tek şey, değişimin kendisidir.

 

P-35 yonga seti üzerinde bulunan soğutucunun çıkarılması çok basit. Yonga yüzeyinin küçük alanı, soğutucunun da sökülmesini kolaylaştırıyor. Ancak X-38 ve X-48 yongalarının yüzey alanı nerdeyse işlemciyle yarışacak kadar büyük. Deneyen varmı bilmiyorum ama Asus’un X-38 ve X-48 serisi anakartlarının kuzey köprüsü üzerinde bulunan pasif soğutucu, yonga ile organik olarak birleşmiş. Ayırmak nerdeyse imkansız. Ama bu sorunun bir çaresi var…

 

Temel olarak ekran kartı soğutucu testlerinde baş rol oynayacak, ancak olası işlemci, DDR3 ram ve ekran kartı testlerine de hazır tim olarak görev almaya aday Asus P5E64 WS Professional anakart. Bu anakart kasaya bir kez yerleştirildikten sonra emekli olana kadar yerinden kıpırdamayacak:

Asus’un yeni anakart serilerinde standart haline getirdiği MOSFET’lerden başlayarak, kuzey köprüsü ve güney köprüsünü de içine alan bakır tümleşik soğutucu:

Fotoğraf makinesine güzel poz veren bu pasif soğutucu, anakartın en can sıkıcı bileşeni.

Aşağıda anlatılacaklar, sizin YAPMAMANIZ GEREKEN yanlış hareketlerdir.

Her evde bulunan düz tornavida. Yonga üzerinden pasif soğutucu çıkartılırken ilk akla gelen ve pratik bir çözüm olduğu tahmin edilen el aleti. Ancak girişte de anlatıldığı gibi bu tornavida, X-38 çipseti üzerinde bulunan soğutucuyu çıkartmak için pek de parlak bir fikir sayılmaz.

Bu harekete rahatlıkla kırmızı kart gösterebiliriz.

Son derece kötü. Yongaya ya da anakarta ciddi şekilde zarar verebilirsiniz. Tornavida eylemini zinhar tavsiye etmiyoruz.

Diğer bir ofsayt hareketin baş kahramanı olan kargaburun ya da pense:

Tornavidayı soğutucu ile yonga arasına yerleştirip zorlamak ne ise, pense ile soğutucuyu tutup çekmek de bir o kadar zararlı. Bu hareketi tüm donanım camiası olarak şiddetle kınıyoruz.

 

Faydalı Hareketler

 

Aşağıda anlatılacak olanlar, size TAVSİYE ETTİĞİMİZ SAĞLIKLI yöntemlerdir.

 

Daha önce birkaç incelemede de anlatıldığı ve gösterildiği üzere, anakart üzerinde bulunan pasif soğutucular anakarta plastik geçme klipsleri ile sabitlenir. Kuzey / güney köprüleri ve MOSFET’lerin soğutucularını, bu klipsleri bir kargaburun ile sıkarak yerlerinden çıkartıyoruz.

 

MOSFET soğutucularının tabanlarında her zaman termal pad’ler bulunur. Bu yüzden klipslerin çıkartılması ile soğutucular yerlerinden kolay bir şekilde ayrılır.

Güney köprüsü soğutucusu bu anakartta rahatlıkla yerinden çıktı. Nedenini, soğutucuyu tamamen anakarttan bağımsız bir hale getirdikten sonra anlayacağız.

Gelelim en büyük derdimiz olan kuzey köprüsü soğutucuna. Yapacağımız ilk iş, eğer soğutucu üzerinde plastik logo varsa çıkartmak.

Aşağıda bir sıcak hava tabancası görüyoruz. Saç kurutma makinelerinin azman versiyonu olan bu alet, 630 dereceye kadar (yazım hatası yok) inanılmaz bir sıcaklık değeri üretir. Kaynak yapmaktan, boya kazımaya hatta mangal yakmaya kadar çeşitli görevlerde kullanılan bu elektirikli el aleti, son derece faydalı bir eserdir.

Tabancanın sıcaklığını 100 santigrad dereceye ayarlıyoruz.

Ve tabancayı kuzey köprüsü soğutucusunun üzerine yerleştirip ısıtmaya başlıyoruz. Bu işin ne kadar süreceğine soğutucunun kendisi karar verecek. Yaklaşık 1-2 dakika sonra elinizle soğutucuyu kontrol edin. Eğer tabanında bulunan termal pad, yapıştırıcı ve termal macun karışımı garip “şey” yumuşamaya başladıysa, ısıtma eylemini sonlandırıp soğutucuyu çıkartın. Karışım yeteri kadar yumuşadıysa, soğutucu hiç zorlanmadan ayrılacaktır.

Biraz özen göstermek ve kuzey köprüsünün hemen yanında bulunan PCIe slotlarının plastik yapısını 100 derecelik sıcaklıktan korumak isterseniz, kuzey köprüsünün çevresini alüminyum folyo ya da bir kartonla sararak ısıtma eylemine devam edebilirsiniz.

Güzel bir görüntü. Biraz ısı yardımıyla tümleşik soğutucuyu çıkarttık.

Soğutucuların tabanları evlere şenlik.

Güney köprüsü üzerindeki soğutucunun neden bu kadar kolay çıktığını şimdi anlıyoruz. Soğutucunun tabanında ince bir termal pad ve pad’in üzerinde bir miktar termal macun bulunuyor. Haliyle yonga üzerinden zorlanmadan hemen ayrıldı.

MOSFET soğutucularının tabanındaki termal pad’ler sürpriz değil. Zaten en kolay bu soğutucular çıkıyor.

Ancak kuzey köprüsü soğutucunun tabanında bulunan “garip nesne” gerçekten çok ilginç. Termal pad ve termal macununun hamur haline getirilmiş hali gibi gözüken bu karışım, soğutucuyu yonga üzerine inanılmaz bir güçle sabitliyor. Ancak bu katılaşmış halde duran karışım, 100 santigrat derecede yumuşuyor ve beyaz bayrağı göndere çekip teslim oluyor.

Soğutuculardan arındırılmış anakart:

Yongalar üzerinde görmeye alıştığımız termal macun artıkları.

Güzel bir temizlik yapıyoruz.

Kritik Hareketler

Aşağıda anlatılacakları uygulama kararı, tamamen size kalmıştır. Bu eylemler sizin için RİSKLİ ve ZARARLI SONUÇLAR doğurabilecek kritik hareketlerdir. Bu paragraftan sonra editör sorumluluğumu üzerimden atıp, kullanıcı kimliğim ile işe devam ediyorum.

Kuzey köprüsü üzerindeki termal macun temizlendikten sonra, yüzeyde katılaşmış halde bir artık gurubu görünüyor. Termal macun temizleme sıvısı, alkol, kolonya ve aseton bu artıkları temizleyemedi. Ancak çözüm 1200 numara ıslak zımparada yatıyor.

Küçük bir parça zımpara ile kuzey köprüsünü zımparalıyoruz. Ama bu işi kesinlikle insan içinde yapmayın, bir başkasına durumu anlatmak çok zor olur sonra, özellikle babanıza;

– Oğlum hayırdır ???

– Şey baba, anakartı zımparalıyordum da…

– Neden ?

– Şey, işte öylesine, sonbahar temizliği…

– Başımın etini yiyip, bunun için mi aldırdın bu kartı bana?!?

– Baba olur mu ya, bu anakart için iyi birşey, sıcaklıkla ilgili, şimdi anlatsam da anlamazın sen.

– Hanıımmm, benim sopayı nereye koydun!?!

Aman sakın. Evde bulduğunuz en tenha odada bu işi hızlı bir şekilde halledin. Bu arada küçük bi tüyo; zımparalarken yüzeye bir iki damla su damlatmayı ihmal etmeyin.

Artıkları temizlenmiş kuzey köprüsü.

Kullanacağım test sisteminde, ısınmaya meyilli iki bileşen olan işlemci ve kuzey köprüsü üzerine su soğutma bloklarını yerleştirdim.

Ortalıkta fazla hortum olması, sürekli kullanılacak olan sistemde sorun olabilir. Bu yüzden güney köprüsü üzerinde, kendi soğutucusu yer alacak. Yalnız soğutucunun küçük bir sorunu var; bakır ısı borusunu soğutucundan ayıramıyoruz -ama kesmememiz için herhangi bir nedenimiz yok.

Dremel’e takılan yüksek devirli kesici uç, bu iş için ideal.

Isı borusunu keserek, soğutucuyu “tümleşik” konumundan, tamamen bağımsız bir hale getiriyoruz.

MOSFET’lerin üzeri, soğutucunun çıkartılması ile boş kaldı.

Güney köprüsü soğutucusunda uyguladığımız yöntemin aynısını, MOSFET soğutucuları için de yapıyoruz.

Anakart sonunda huzura kavuştu. Umarım bu yazı, Asus yetkilileri tarafından okunmaz.

Sonuç

Bu sefer sonuç, benim için güzel.

Anakartına su soğutma bloğu ya da performanslı anakart soğutucuları takmak isteyen kullanıcılar için, “Faydalı Hareketler” başlığı altında anlatılan çalışmalar yararlı olacaktır. Özellikle kuzey köprüsü soğutucunun çıkarılması bölümü. Peki bu işi yaparken nelere dikkat etmemiz gerekiyor ?

Sıradan bir lehimin erime sıcaklığı 182 santigrad derecedir. Biz kuzey köprüsü soğutucusunu çıkartırken 100 santigrad derecede çalıştık. Daha yüksek sıcaklıklar anakart üzerinde geri dönülmesi imkansız zararlara yol açabilir. Hele bir de 630 santigrad derece gibi, bırakın lehimleri eritmeyi, anakartı buharlaştıracak bir sıcaklık değeri üreten sıcak hava tabancaları, faydalı oldukları kadar kullanılırken çok dikkat edilesi elektirikli el aletlerdir. Ancak bir çoğumuzun evinde sıcak hava tabancası bulunmaz. Zaten normal şartlarda da bulunmaması gerekir. Saç kurutma makinesi bu iş için kullanılabilecek alternatiflerden biridir. Yeter ki sıcaklığı kontrol altında tutun.

Bunun haricinde diğer iki başlık altında anlatılan konular, görece risk taşıyan ve özellikle cebinizi yakabilecek sonuçlara neden olabilir uygulamalardır. Bizim, anakartı yaktığımızda “pardon” deme şansımız var. Tabii limitsiz sayıda değil. Ama sizin muhtemelen bu şansınız yoktur. Bu yüzden önce yapacağınız işin size getireceği faydaları iyice düşünün. Anakart üzerinde çalışmaya karar verirseniz, teknikleri dikkatli bir şekilde uygulayın.

Son olarak; çok gerekmediği ve gerçekten önemli olmadığı takdirde, anakartınıza dokunmayın.

 Not: Alıntıdır. PcLabs